طراحی_آزمایش (DOE ) چیست ؟
26 بهمن 1396
طراحی_آزمایش (DOE ) چیست ؟
محققان برای شناخت پدیدهها ، آزمایشهایی را انجام میدهنـد تا حقیقتی را در مورد سیستم یا فرآینـدی کشف کنند. انجام آزمایش همواره متضمن هزینـه و زمان است. از این رو انجام آزمایشهای مؤثـر که با صرف حداقل هزینه و زمان بیشترین اطلاعات را بدست بدهد آرمان هر مهندس یا محقق است و این هزینه و زمان هنگامیکه تعداد عوامل افزایش پیدا کند به صورت صعودی افزایش پیدا میکند. بنابراین به روشی نیاز است که در آن بتوان با صرف حداقل هزینه و زمان، به بیشترین اطلاعات در مورد فرآیند دست پیدا کرد، نتیجهگیریهای منطقی ارائه کرد و مدارک مستند در خصوص فرآیند بدست آورد. روشی که به بهترین شکل اهداف ذکر شده را برآورده میسازد، طراحی آزمایشهای صنعتی (DOE (Design Of Experiments نام دارد.
همچنین استفاده از طراحی آزمایشها به مهندسین کمک میکند تا تولید را توسعه و تکامل داده و فرآیندهایی را ایجاد کنند که مقابل عوامل محیطی و منابع دیگـر تغییر مقاومند. کاربرد به موقع و موفقیت آمیز طراحی آزمایش در توسعه فرآیند تولید میتواند اساسا زمان تولید و هزینهها را تقلیل داده و به فرآیندها و فراوردههایی منتهی شود که در نوع خود عملکرد بهتر و اعتماد پذیری بالاتر از آنهایی دارند که با کاربـرد شیوه های دیگر بدست آمدهاند.
با بکارگیری و درک مفهوم طراحی آزمایشها، مدیران و مهندسان در مییابند که چگونه میتوان محصولات فاقد قدرت رقابتی را مجدداً با کیفیتی بالاتر به صحنه رقابت بین المللی برگرداند. مدیران و مهندسان امروز لازم است که قبل از تصمیمگیری در مورد میزان بهبود و توسعه محصول و فرآیند، خود، اطلاعات کافی از روشهای طراحی آزمایش داشته باشند. به همین خاطر است که شرکتهای بین المللی نظیر تویوتا سالانه تعداد زیادی از مهندسان خود را تحت دورههای آموزشی #DOE قرار میدهند و شرکتی مثل فورد در آمریکا، حتی تأمین کنندگان قطعات خود را ملزم به استفاده از این تکنیک مینماید.
با توجه به آنچه گذشت میتوان دریافت که تکنیک DOE را میتوان در اغلب فرآیندها جهت بهبود کیفیت مورد استفاده قرار داد. فرایندهایـی که در خروجی آنها یک مشخصه کیفی، یک خواسته مشتری یا هر مشخصه دیگری مورد نیاز است.
در اغلب صنایع، کاربـرد صحیح و مؤثر طراحی آزمایشهای آماری کلید افزایش بازدهـی، کاهش تغییرپذیری، کاهش زمانهای تأخیـر در طراحی و توسعه محصولات بهتر و در نتیجه رضایت مشتری محسوب میشود.
تکنیک #DOE محدود به محیطهای صنعتی و تولیدی نمیشود. در تمام فرآیندها و سیستمها میتوان از DOE بهره گرفت و کیفیت خروجـی را افزایش داد. در سیستمهای اجتماعی که فرآیندها انسان هستند، در کشاورزی که فرآیندها گیاهان هستند، درسیستمهای اقتصادی که فرآیندها مبادلاتی هستند و ... میتوان از DOE برای بهبود آنچه از این سیستم ها میخواهیم استفاده کرد.
در هر آزمایش تعدادی از متغیرها در اختیار تحلیلگـر بوده و آنها را با توجه به نیاز آزمایشی که انجام میدهـد تغییر میدهد. به همین دلیل به این متغیرها متغیرهای قابل کنترل نیز میگویند. عوامل تحت کنترل آن دسته از عواملی هستند که با چرخاندن یک شیر، تغییـرجهت یک کلید، تغییر یک قطعه یا کم و زیاد کردن مقدار مواد تغییر یابند. متغیرهای غیر قابل کنترل موجب ایجاد پارازیت (Noise) درفرآیند شده و امکان شناسایی متغیرهای قابل کنترل را کاهش میدهند. لذا شناسایی این متغیرها نیز از اهمیت خاصی برخوردار بوده و باید نسبت به جمع آوری اطلاعات در مورد آنها اقدام شود. یکی از مهمترین عواملی که باعث شکست در DOE میشود، عدم شناسایـی و جمع آوری اطلاعات در ارتباط با این گونه متغیـرها میباشـد. از معمولترین متغیـرهای غیرقابل کنترل، تغییر اپراتور از یک شیفت به شیفت دیگر، تغییر دمای محیط و تغییر مواد اولیه ای که از بیرون شرکت وارد میشوند میباشند.
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️